Katedra Teorii i Historii Prawa
Kierownik Katedry:
doc. dr Zbigniew Markwart
e-mail: z.markwart@uthrad.pl
tel. +48 48 361 7445
pokój 103
Katedra Teorii i Historii Prawa została utworzona 1 października 2019 roku w wyniku zmiany struktury Uniwersytetu. Powstała na bazie dotychczasowego Zakładu Nauk o Państwie i Prawie.
Funkcję kierownika Katedry pełni doc. dr Zbigniew Markwart, a oprócz niego zatrudnieni są w niej: dr hab. Agnieszka Kacprzak, prof. UTH, dr hab. Sławomir Patyra, prof. UTH, dr Marek Wikiński, dr Wojciech Wojtyła i dr Grzegorz Zieliński.
Pracownicy Katedry prowadzą badania naukowe w kilku obszarach:
- Prawa konstytucyjnego,
- Teorii i Filozofii prawa,
- Etyki prawniczej,
- Historii ustroju,
- Historii prawa,
- Prawa rzymskiego,
- Historii myśli ustrojowej i prawnej.
Ich efektem są liczne publikacje (monografie, rozdziały w monografiach i artykuły naukowe) oraz referaty wygłaszane na konferencjach naukowych.
Oprócz działalności naukowo-dydaktycznej część pracowników prowadzi aktywną działalność wykonując zawody stricte prawnicze.
Przy Katedrze Teorii i Historii Prawa działa Koło Prawa Konstytucyjnego „Pro Bono”, którego opiekunem jest dr hab. Sławomir Patyra, prof. UTH.
Pracownicy Katedry
Prowadzi zajęcia z prawa rzymskiego, łaciny prawniczej oraz logiki prawniczej.
Osiągnięcia naukowe i zawodowe – W 1994 r. ukończył z wyróżnieniem studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji UMCS w Lublinie. Pracę magisterską, pt. Powstanie i upadek rządu Jana Olszewskiego przygotował w Katedrze Prawa Konstytucyjnego pod kierunkiem naukowym prof. zw. dr. hab. Wiesława Skrzydło, w której następnie został zatrudniony z dniem 1 grudnia 1994 r. W 1997 r. ukończył aplikację prokuratorską. W semestrze zimowym roku akademickiego 1999/2000 stażysta w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (Departament Kontroli i Audytu). W czerwcu 2000 r. uzyskał stopień doktora nauk prawnych na podstawie rozprawy doktorskiej, pt. Prawnoustrojowy status Prezesa Rady Ministrów w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. (promotor : prof. zw. dr. hab. Wiesław Skrzydło). W grudniu 2012 r. uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego. Od 2013 r. – radca prawny. Uczestnik 18 postępowań habilitacyjnych (w tym 7 razy w charakterze recenzenta), promotor 2 zakończonych przewodów doktorskich, recenzent w 6 zakończonych przewodach doktorskich, opiekun 7 doktorantów.
Członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Prawa Konstytucyjnego, stały ekspert Ośrodka Badań Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych, a także członek Zespołu Doradców do spraw kontroli konstytucyjności prawa przy Marszałku Senatu Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji. Ponadto, członek komitetu redakcyjnego dwumiesięcznika „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”.
Zainteresowania naukowe – problematyka współczesnych ustrojów państwowych, ze szczególnym uwzględnieniem systemów rządów, a także zagadnienia z zakresu prawa parlamentarnego, ustroju samorządu terytorialnego, statusu ustrojowego władzy wykonawczej i sądowniczej oraz procesu ustawodawczego. Autor ponad 50 ekspertyz prawnych oraz ponad 80 publikacji naukowych, w tym dwóch monografii i współautor kilku podręczników akademickich z zakresu prawa konstytucyjnego, konstytucyjnego systemu organów państwowych, ustrojów państw współczesnych, ustroju organów ochrony prawnej.
Ważniejsze publikacje :
- Konstruktywne wotum nieufności jako formuła tworzenia i dymisji Rady Ministrów, „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 1; (Także w wersji angielskojęzycznej na łamach The Sejm Review. Second Special Issue 2002)
- Prawnoustrojowy status Prezesa Rady Ministrów w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2002 (monografia);
- Pozycja ustrojowa i funkcje Prezesa Rady Ministrów – założenia konstytucyjne a praktyka [w:] System rządów Rzeczypospolitej Polskiej. Założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa, red. M. Grzybowski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006;
- Rzecznik Praw Obywatelskich I kadencji (1987-1991). Doświadczenia przełomu ustrojów, „Studia Iuridica Lublinensia”, tom XI, Lublin 2008;
- Prawnopolityczne instrumenty oddziaływania rządu na proces ustawodawczy w systemie rządów parlamentarnych na przykładzie Wielkiej Brytanii i Francji,„Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2010, nr 2/3;
- Tryb pilny w teorii i praktyce procesu ustawodawczego pod rządami Konstytucji z 1997 roku, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 1;
- Mechanizmy racjonalizacji procesu ustawodawczego w Polsce w zakresie rządowych projektów ustaw, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012 (monografia);
- Przestępstwo zniewagi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (współautor: J. Piórkowska-Flieger), „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 3;
- Przesłanki i tryb przejmowania obowiązków Prezydenta Rzeczypospolitej w ramach tzw. władzy rezerwowej, Studia Iuridica Lublinensia, tom XX, Lublin 2013;
- Granice poselskich poprawek do rządowych projektów tzw. ustaw zwykłych oraz ustawy budżetowej – „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, nr 4;
- Wysłuchanie publiczne jako środek partycypacji społecznej w sejmowym postępowaniu ustawodawczym [w:] Prawo naszych sąsiadów, red. J. Posłuszny, tom I – Konstytucyjne podstawy budowania i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na Ukrainie – dobre praktyki, red. W. Skrzydło, W. Szapował, K. Eckhardt, P. Steciuk, Rzeszów – Przemyśl 2013.
- Akty o mocy ustawy w polskim porządku konstytucyjnym. Tradycja a współczesność, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 2.
- Wpływ uprawnień Prezydenta RP w procesie ustawodawczym na kształtowanie polityki Rady Ministrów, w: 25 lat transformacji ustrojowej w Polsce i w Europie Środkowo – Wschodniej red. E. Gdulewicz, W. Orłowski, S. Patyra, Lublin 2015.
- The threat of terrorism as a constitutional preasumption of individual freedoms and rights’ limitation in Poland ( in view of the Constitutional Tribunal of the Republic of Poland judgement – case K/ 44/07 – RENEGADE), współautor : W. Mojski, [w]: IX World Congress of Constitutional Law (Oslo, 16 – 20 June 2014) Contributions by Polish Scholars. “Studia i materiały Trybunału Konstytucyjnego”, vol. LV, Warszawa 2015
- Prezes Rady Ministrów pod rządami Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. – kanclerz czy primus inter pares ?, w: Konstytucja w państwie demokratycznym, red. S. Patyra, M. Sadowski, K. Urbaniak, Poznań 2017.
- Parlamentaryzm zracjonalizowany a là polonaise – refleksje z perspektywy dwudziestu lat obowiązywania Konstytucji z 1997 r., „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2017 nr 5.
- Samorząd terytorialny jako czynnik wzmacniający zasadę dobra wspólnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018 nr 1, pt. Konstytucja jako najwyższe prawo Rzeczypospolitej.
- Konstytucyjne gwarancje ochrony tajemnicy zawodowej radcy prawnego, w: Tajemnica zawodowa radcy prawnego, red. R. Stankiewicz, Warszawa 2018.
- WYKAZ PUBLIKACJI
- ORCID
Prawnik i politolog. Ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie również obronił pracę doktorską. Od 1980 r. zatrudniony w Instytucie Nauk Społecznych Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu (kolejno: Politechnika Radomska, obecnie Uniwersytet Technologiczno Humanistyczny) na stanowisku asystenta, następnie adiunkta, a od 2008 r. docenta. Oprócz UTH był również pracownikiem Wydziału Prawa i Administracji UMCS w Lublinie i innych uczelni. Poza dydaktyką pełnił szereg funkcji związanych z działalnością organizatorską i administracyjną w Uczelni. Był pomysłodawcą i od 1991 r. pierwszym kierownikiem Zakładu Prawa, przekształconego w 1994 r. w Katedrę. W 1993 r. był inicjatorem i jednym z organizatorów kierunku studiów Administracja, a rok później z jego inicjatywy została nawiązana współpraca między ówczesną Politechniką Radomską a UMCS, w wyniku której utworzona została grupa zamiejscowa Wydziału Prawa i Administracji UMCS w Radomiu, której działalnością kierował do jej likwidacji w marcu 2007 r., pełniąc funkcję Pełnomocnika Rektora UMCS. Pomysłodawca utworzenia kierunków studiów Prawo w działalności gospodarczej oraz Prawo. Od 2012 do 31.10.2015 r. pełnił obowiązki kierownika Katedry Prawa, a od 2015 r. kierownika Zakładu Nauk o Państwie i Prawie. Od 2008 r. ekspert Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Autor monografii, rozdziałów w monografiach i artykułów naukowych oraz współautor ogólnopolskich podręczników z zakresu polskiej myśli prawno ustrojowej.
Adiunkt. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, a także Wydziału Ekonomicznego Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu, ukończył Aplikację Radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie.
W dniu 22 września 2017 roku odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej zatytułowanej„Wpływ wykorzystania środków strukturalnych UE i EOG na tworzenie miejsc pracy w subregionie radomskim”.
Jego zainteresowania naukowe obejmują problematykę współczesnych ustrojów państwowych, ze szczególnym uwzględnieniem systemów rządów, a także zagadnienia prawa parlamentarnego, statusu ustrojowego władzy wykonawczej w Polsce oraz procesu ustawodawczego oraz prawo gospodarcze.
Prowadzi zajęcia dydaktyczne m.in. z prawa konstytucyjnego, zasad ustroju politycznego państwa, legislacji administracyjnej i aplikacji radcowskiej.
Uczestniczył w konferencjach naukowych krajowych i międzynarodowych.
Czynnie wykonuje zawód radcy prawnego.
Przewodniczący Okręgowej Komisji Rewizyjnej OIRP w Warszawie,
członek Wyższej Komisji Rewizyjnej Krajowej Izby Radców Prawnych ,
Rzecznik Dyscyplinarny ds. Studentów na Uniwersytecie Technologiczno-Humanistycznymw Radomiu.
Radny Rady Miasta Radomia w kadencji 1998-2002.
Poseł na Sejm RP III, IV, V i VI kadencji w latach 1997-2011. W trakcie wypełniania mandatu poselskiego pracował m. in. w Komisji Ustawodawczej, Komisji Finansów Publicznych, Komisji Nauki, Edukacji i Młodzieży, był wiceprzewodniczącym Komisji Sprawiedliwościi Praw Człowieka, wiceprzewodniczącym Komisji Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” oraz członkiem wielu podkomisji nadzwyczajnych.
Sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w latach 2003-2004 w rządach Leszka Millera i Marka Belki.
Wielokrotnie reprezentował Marszałka Sejmu RP w postepowaniach przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Zastępca Przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej do przeprowadzenia egzaminu radcowskiego w latach 2013-2015 r.
Po uzyskaniu matury w 1998 roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Radomiu. Studia filozoficzno-teologiczne ukończył egzaminem magisterskim na Wydziale Teologicznym UKSW w Warszawie w 2004 r. na podstawie pracy Elementy etyki seksualnej w pismach Karola Wojtyły napisanej pod kierunkiem ks. dra Romana Kuligowskiego. W latach 2007-2014 odbył specjalistyczne studia filozoficzne na Wydziale Filozofii KUL. Na podstawie rozprawy Znaczenie kategorii uczestnictwa w myśli społecznej Karola Wojtyły – Jana Pawła II napisanej w Katedrze Etyki pod kierunkiem ks. prof. dra hab. Andrzeja Szostka uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie filozofii. Od 2016 roku wykładowca filozofii na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Prawnych Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu. Zainteresowania naukowe koncentrują się wokół myśli filozoficznej Karola Wojtyły, a także wokół logiki prawniczej, etyki ogólnej i społecznej, antropologii filozoficznej, filozofii prawa oraz filozofii a kultury. Twórca i redaktor naczelny czasopisma Rocznik Naukowy Duszpasterstwa Nauczycieli. Redaktor naczelny pisma Studia Diecezji Radomskiej. Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych oraz dwóch książek: Transcendencja i uczestnictwo. Wprowadzenie do myśli filozoficznej Jana Pawła II (Radom 2017) oraz Alfabet Jana Pawła II (Radom 2018).
doktor nauk prawnych w zakresie prawa, prawa kanonicznego, magister teologii. Studia prawnicze w latach 2009 – 2016 odbył na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie. Badania nad rozprawą doktorską z dziedziny prawa międzynarodowego i praw człowieka odbył w latach 2014-2016 na Wydziale Prawa Boston College w Stanach Zjednoczonych. Wiedzę prawniczą doskonalił także na Katolickim Uniwersytecie Sacro Cuore w Mediolanie (Włochy), Worcester State University, MA, Catholic University of America Washington, D.C. oraz na SIT Graduate Institute, Brattleboro, VT (Stany Zjednoczone).Prowadzi badania z zakresu aksjologii i teorii prawa publicznego i prywatnego, charakterystyki nauk prawnych, regulacje prawa wyznaniowego, międzynarodowego i narodowego prawo antydyskryminacyjnego. Prowadzi zajęcia z prawa rodzinnego i opiekuńczego, prawa spadkowego, prawoznawstwa, prawa wyznaniowego. Został laureat Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz finalistą Ogólnopolskim w Konkursie „Primus Inter Pares” na najlepszego studenta w Polsce. W maj 2016 zdobył Nagrodę Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego w Rzymie „Sub Auspiciis Lateranensibus” za najlepszy doktorat w roku akademickim 2015/2016. Od 2016 r. jest także sędzią Sądu Kościelnego Diecezji Radomskiej.